MİTOS-BOYUT YAYINLARI’NDAN POST-TRUTH ÇAĞINDA YENİ TİYATRO
Ceren Olpak
Emre Avşar’ın “Sahnede Gerçekçiliğin Yeni Yüzü” alt başlığına aldığı çalışması; “post-truth”, “hakikat”, “hiper-gerçeklik”, “simülasyon” kavramlarını açıklıyor. Ardından, post-truth çağa kadar tiyatroda gerçekliğin temsilini, Aristoteles’in gerçeğin taklidi/olabilir gerçeğin taklidi, Platon’un duyular dünyasının bir yansıması olduğu için hakikatten iki kez uzaklaştıran ile yorumladığı “mimesis” kavramı üzerinden tiyatroyu 20. yüzyıla kadar tarihsel perspektifle ele alıyor. Mimesis kavramında estetiğin kendini yeniden biçimlendirmesi; akım yöneliş ve tiyatro insanları üzerinden iletiliyor. Konu başlıklarından bazıları: Realizm, Delsarte Oratory Sistemi, Saxe Meiningen Dükü, Andre Antoine, Stanislavski, Karşı Gerçekçilik, Wagner, Appia, Craig, Fütüristler, Dada, Sürrealizm, Artaud, Piscator, Brecht, Bauhaus Okulu, Grotowski… Bu perspektifi tiyatro pratikleriyle çizmek, postmodernizmle birlikte çoğullaşan ve belirsizleşen “gerçek”in temsilini daha iyi kavrayabilmek için önemli. Çalışmanın ilerleyen bölümleri ise; Postdramatik tiyatro, postmodernitede gelişen teknolojinin kullandığı araçlarla, seyirci-sahne ilişkisindeki özdeşleşmeyi parasosyal etkileşime dönüştürmesi ve Yeni Gerçekçilik akımının önemli temsilcilerden Berlin Schaubühne’nin yönetmeni Thomas Ostermeier’e ayrılıyor. Çalışmanın son bölümünde Sarah Kane “4:48 Psikozu”, Martin Mc Donagh “Yastık Adam”, Annie Baker “The Flick”, Anne Washburn “A Post –Electric Play” oyunlarının örneklemi ile “gerçek”in sahnede gerçekleşen eylemler kadar seyircinin algısına bırakılarak yeniden üretilebilir etkileşime açık olduğunu vurguluyor. Yazarın ele aldığı konu başlıklarını kıyaslamalı tablolarla özetlemesi ise okurun bilgiye kolayca ulaşabilmesini sağlıyor.
Oyunculuk kariyerinin yanı sıra, akademik araştırmalar yapan Emre Avşar’ın Post-Truth Çağda Yeni Tiyatro çalışması, tiyatro sanatında “gerçek” in oyun metni, oyunculuk tekniği, sahne plastiğinde geçirdiği evrimi, konuyla ilgili okurun beklentisini hakkıyla karşılayacak nitelikte.