DEVLET TİYATROLARININ ULUSLARARASI FESTİVALLERİ
Burcu Boran
Günümüzde uluslararası tiyatro festivalleri, farklı ülkelerden ve kültürlerden oyunları, yazarları, oyuncuları, yönetmenleri, yaratıcı uzmanları ve sahne teknisyenlerini bir araya getiriyor. Bu festivaller, bilgi ve deneyim paylaşımı sağlarken aynı zamanda çok kültürlü bir atmosfer yaratarak farklı kültürlerin birbirini tanımasına ve anlamasına yardımcı oluyor. Uluslararası ilişkiler açısından bakıldığında, idealist-liberal teorisyenlerin ortak görüşü bu festivallerin kültürlerarası etkileşimi artırdığı ve yumuşak güç oluşturduğu yönünde.
Yunan klasik çağından günümüze dünyamız farklı coğrafyalarda, farklı ülkelerin şehirlerinde sayısız ulusal ve uluslararası tiyatro festivaline ev sahipliği yapıyor. 20. yüzyılın en eski ve kesintisiz düzenlenen önemli uluslararası sanat-tiyatro festivalleri içinde Salzburg (1920), Venedik (1934), Avignon (1947), Edinburg (1947), Atina-Epidaurus (1955), Dublin (1957), MESS-Saraybosna (1960), Stratford-Ontario (1963), Belgrad (1967) sayılabilir. 1967’de İran’da Pehlevi hanedanı döneminde başlatılan ve dünyada büyük yankı uyandıran Şiraz Sanat Festivali’nin on ikincisi 1978’de İran İslam Devrimi’nin başlamasıyla birlikte sanatçıların güvenliği konusundaki endişeler nedeniyle iptal edildi ve bir daha yapılmadı. Festival, Batı’dan Doğu ve Uzak Doğu’ya, Amerika’dan Afrika’ya kadar uzanan geleneksel, klasik, modern ve modern sonrası dünya sanatının en seçkin örneklerini sergiliyordu. Peter Brook, Maurice Bejart, Merse Cunningham, Robert Wilson ve Tadeusz Kantor gibi ünlü sanatçıların yanı sıra, Camus, Genet, Mrozek, Handke ve Beckett gibi yazarların radikal oyunlarına ev sahipliği yapan festivalin uyandırdığı yankı, 1982 yılından bu yana her yıl İran İslam Devrimi’nin yıl dönümünde gerçekleştirilen Uluslararası Fecr Tiyatro Festivali ile yakalanmaya çalışılıyor.
Şüphesiz başlangıcından günümüze tarihsel süreçlerde ülkelerin iç ve dış dinamikleriyle inişler çıkışlar yaşayarak evrimleşen festivallerin etki alanı, tiyatro sanatının çok yönlü, çok disiplinli bir sanat olmasının ötesinde, canlı icra edilen toplumsal bir sanat olmasına bağlı olarak genişlemektedir. Türkiye bugün, başta ülke çapında yaygınlığı bölge tiyatrolarıyla sağlanan Devlet Tiyatroları olmak üzere, sivil toplum kuruluşları ve belediyelerce düzenlenen onlarca ulusal ve uluslararası tiyatro festivaline ev sahipliği yapıyor. Sivil toplum kuruluşlarınca gerçekleştirilen festivaller içinde İstanbul Kültür Sanat Vakfı’nın (İKSV) 1989’dan bu yana, “Uluslararası Anlayış, Diyalog Ve Etkileşim” mottosuyla tanıttığı İstanbul Uluslararası Tiyatro Festivali alanın en eskilerinden. Ankara’da ise Toplumsal Araştırmalar Kültür ve Sanat Vakfı (TAKSAV) bünyesinde 1996’dan bu yana düzenlenmekte olan, Uluslararası Ankara Tiyatro Festivali, “Yaşanabilir Bir Dünya İçin Sanat” sloganıyla öne çıkıyor.
Devlet Tiyatrolarının Uluslararası Festivalleri
Türkiye’nin en köklü sanat kurumlarından biri olan Devlet Tiyatroları, halkın sanat ve estetik duygusunu geliştirmek amacıyla 10 Haziran 1949 da resmen kurulduğunda, “Türk Sahne Sanatlarının yurtiçinde ve yurtdışında gelişmesini, yayılmasını ve tanıtılmasını sağlamak” temel hedeflerinden biri olarak belirlenmişti. O tarihten itibaren düzenlenen yurt dışı turneler, yurt dışı görevlendirmeler, uluslararası projeler, yabancı yönetmen davetleri, uluslararası konferans ve toplantılara sağlanan katılımlar ve kurum bünyesinde gerçekleştirilen uluslararası tiyatro festivalleri Devlet Tiyatroları’nın ve tiyatromuzun gerek yurt içinde gerekse yurt dışında tanıtımında, sanatın gelişiminde, yaygınlaşmasında önemli rol oynadı. (…)
devamı için ABONE OL